‘Les Muscardins asbl (vzw)' is opgericht in oktober 2014 op initiatief van enkele streekbewoners van de Viroinval. De vereniging heeft als eerste doel een uniek stuk natuur van de ondergang te redden. Een prachtig loofbos, met een kostbare fauna, dreigde ten prooi te vallen aan de winstgevende sparrenteelt. Les Muscardins vzw kon de kaalkap van het bos verhinderen. Met de eigenaar werd immers tot een akkoord gekomen om het bos, dat de vzw als natuurreservaat wil laten herkennen, op te kopen. Het natuurgebied ligt in het Ardens gedeelte van Viroinval en sluit aan op de Natura-2000-zone van de rivier Ry d’Alysse, een rivier die de grens met Frankrijk vormt.
Probleemstelling
De site staat reeds eeuwenlang bekend als loofbos. De bomen werden er niet aangeplant en de invloed van de mens is er sinds de jaren ’60 relatief beperkt gebleven. Het bos is zelfs niet meer voor de houtproductie gebruikt, waardoor het op natuurlijke wijze verder kon ontwikkelen. Hierdoor vertoont de site een boeiende flora en een indrukwekkende fauna.
Dit bos zou worden gerooid en omgevormd tot een monocultuur van sparren. Sparrenbossen laten weinig licht door, verzuren de bodem en zijn schadelijk voor bronnen en rivieren. Deze ingreep zou nefast geweest zijn voor het huidige dieren- en plantenleven. Veel van de in het loofbos voorkomende diersoorten, waaronder de hazelmuis, de ringslang, de vuursalamander, … zijn volgens de Europese richtlijnen en de Waalse wetgeving volledig beschermd. Het is met andere woorden verboden om hun leefgebied of de natuurlijke plaatsen die belangrijk zijn voor één of ander stadium van hun levenscyclus te vernietigen.
Helaas, als het om privéterreinen gaat, blijft deze wetgeving dikwijls dode letter. Zonder het initiatief van omwonenden en van natuurbeschermers zou de natuurrijkdom van de site onherroepelijk verloren gegaan zijn.
Doelstelling
Een bos is een ecosysteem dat van nature uit één van de grootste biologische verscheidenheid biedt. Het doel is dan ook om de kern van het bos der Muscardins zonder verdere bemoeienissen te laten evolueren.
Omdat het bos reeds vele jaren niet onderhouden werd, bevat het veel dood hout: omgevallen en rechtopstaande dode bomen, achtergebleven hakhout, kleine en grote gevallen takken…
Ruim een derde van alle biodiversiteit en de helft van de totale bosfauna is afhankelijk van dood hout (Jansen & Van Benthem 2008). Boommarters, vleermuizen en sommige vogels bijvoorbeeld gebruiken de boomholtes. Een enorme variatie aan geleedpotigen (mijten, springstaarten, pissebedden, boktorren, kniptorren, bladsprietkevers, houtwespen, mieren,…) en een groot aantal lagere platensoorten (paddenstoelen, mossen,...), hebben dit dood hout nodig.
De aanwezigheid van veel eiken, waaronder verschillende honderdjarigen, is van onschatbare waarde. De eik vormt een onvergelijkelijke bron van leven, omdat hij honderden insectensoorten aantrekt en daardoor ook voedselbron is voor tal van vogels en kleine zoogdieren. In en rond eiken vindt men onnoemelijk veel levensvormen. Oude eiken zijn de pijlers van een ecologisch waardevol bos!
Door het laten verouderen van de eiken en het dood hout onaangeroerd te laten, zal het bos in de loop der jaren alleen maar een grotere biologische waarde krijgen.
